رضا براهنی از مشهورترین چهرههای روشنفکری ایران بود که کارنامهای پربار از شعر و داستان و نقد ادبی داشت. او روز پنجم فروردین در ۸۷ سالگی درگذشت. براهنی نقش مهمی در شکل گیری کانون نویسندگان ایران داشت. رضا براهنی طی سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳ رئیس انجمن قلم کانادا بود.
براهنی در ایران کارگاههای شعر، نقد و داستاننویسی برگزار میکرد و شاعران و نویسندگان مهمی از شاگردان او هستند.
از رضا براهنی تاکنون کتابهای بسیاری در زمینه شعر، رمان و نقد ادبی منتشر شده که در زمینه شعر میتوان به مجموعه “خطاب به پروانهها”، “ظل الله”، و “اسماعیل” اشاره کرد. در زمینه رمان هم رمانهای “آواز کشتگان”، “رازهای سرزمین من”، “آزاده خانم و نویسندهاش” و “روزگار دوزخی آقای ایاز” از مهمترین آثار او هستند. همچنین در نقد ادبی کتابهای “طلا در مس” و “کیمیا و خاک” و “قصهنویسی” از آثار برجسته رضا براهنی هستند.
رضا براهنی «خطاب به پروانهها» را، که گزینهای است از شعرهای ۶۹ تا اوایل ۷۳ او، مهمترین مجموعهٔ شعر خود میداند. حرکت از شعر تک وزنی به سوی اوزان مرکب و ترکیبی و شعر چند صدایی، رهایی تدریجی از استبداد نحوی زبان و حرکت به سوی آفریدن همهٔ ارکان زبان در یک شعر – با نتی که نه عروض کلاسیک و نیمایی، بلکه ذهن خواننده باید برای شعر پیدا کند، آزاد کردن شعر از قید تصویر، مفهوم، احساس و وزن خارج از ساختار شعر و ارجاع ناپذیر کردن شعر به اجزای بیرون از شعر، به صورتی که شعر موضوع اصلی خود، یعنی زبان و زبانیت خود را، به رخ بکشد، از ویژگیهای اساسی تعداد زیادی از شعرهای این کتاب است.
در مقاله نظری ضمیمه کتاب، «چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم»، براهنی ضمن برشمردن تضادهای حاکم بر نظریهپردازی نیما یوشیج و احمد شاملو و شعرهای اینان، در برابر نظریه و شعرهای آنان و آرای شاعران دیگر و شعرهایشان، نظریهٔ جدیدی را مطرح میکند که به زعم او، شعر فارسی با تکیه بر آن، میتواند خود را از بنبست شعر کهن و شعر نیمایی و شعر سپید نجات دهد. شاید این نظریه بحث انگیزترین حرف براهنی در شعر فارسی باشد.
ویدئوی حاضر گفتوگویی است با حسین قنواتی، شاعر، نویسنده و روزنامهنگار درباره آرا، عقاید و آثار رضا براهنی و تاثیر او بر ادبیات و شعر ایران که به صورت زنده در صفحه اینستاگرام موسسه اوسان انجام شده است.